Praca układu odpornościowego zależy od wielu czynników. Jednymi z najważniejszych są bakterie kwasu mlekowego. Czy wiesz dlaczego?
Marek Selwet z Katedry Mikrobiologii Rolnej przy Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu zauważa, że wpływ bakterii kwasu mlekowego (w skrócie LAB, ang. lactic acid bacteria) na zdrowie człowieka zauważono już w starożytnej Babilonii. Potwierdzają to badania archeologiczne, które wykazały, iż Sumero-Akkadowie znali sposoby biologicznego konserwowania żywności. Wtórowali im także starożytni Egipcjanie, Grecy, Rzymianie, północni Słowianie oraz niektóre narody Azji. Również oni znali kiszonki, o czym świadczą odnalezione zbiorniki przeznaczone do konserwowania (poprzez kiszenie) żywności. Choć przedstawiciele wspomnianych narodów z pewnością nie posiedli wiedzy na temat struktury przygotowywanych produktów, musieli zauważać ich związek z poprawą samopoczucia i zdrowia. Ich przypuszczenia zostały potwierdzone licznymi badaniami z czasów nowożytnych. Najnowsze analizy (badania in vivo oraz in vitro) funkcjonowania bakterii kwasu mlekowego dowodzą, że mikroby z rodzajów Lactobacillus i Bifidobacterium mają korzystne działanie na zdrowie człowieka oraz odgrywają ważną rolę w leczeniu i profilaktyce zakażeń rotawirusowych, biegunek poantybiotykowych, zapaleń jelit i wielu innych nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu trawiennego.
Bakterie kwasu mlekowego – co warto o nich wiedzieć?
Definicja bakterii kwasu mlekowego zaproponowana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) zakłada, że LAB to substancje, które po podaniu w odpowiednich ilościach wykazują korzystny wpływ na zdrowie człowieka. Warto jednak wiedzieć, że wśród wielu mikroorganizów wytwarzających kwas mlekowy podczas fermentacji cukrów, tylko nieliczne uważa się za gatunki probiotyczne (łac. pro bios – dla życia). Badaczki z toruńskiego Collegium Medicum zaliczają do grupy bakterii kwasu mlekowego następujące organizmy: Gram-dodatnie ziarniaki oraz pałeczki z rodzajów Lactobacillus, Lactococcus, Streptococcus, Leuconostoc, Oenococcus, Pediococcus, Carnobacterium, Enterococcus, Tetragenococcus, Vagococcus, Weisella oraz uznawane za LAB (z uwagi na produkowanie kwasu mlekowego i podobne środowisko występowania) rodzaj Bifidobacterium. W opinii specjalistek wspomniane szczepy wpływają na nasiloną poprawę zdrowia, przez co są stosowane jako probiotyki (czytaj także o bakteriach kwasu mlekowego w kontekście zdrowia dziecka http://www.dicoflor.pl/pl/przy-antybiotykoterapii/zywe-kultury-bakterii-dla-dziecka/).
Probiotyki jako sposób na poprawę odporności
Badania bakterii o pozytywnym wpływie na organizm ludzki trwały wiele lat, dlatego dopiero stosunkowo niedawno, po odkryciu Miecznikowa, pojęcie probiotyku zostało użyte w odniesieniu do substancji wytwarzanych przez mikroorganizmy wspierające wzrost innych mikroorganizmów. Jednymi z nich są bakterie kwasu mlekowego. Okazało się bowiem, że te mikroby modulują florę bakteryjną jelit, co pozwala na utrzymanie homeostazy tego odcinka układu pokarmowego. Ponadto probiotyki zapewniają ochronę przed chorobotwórczymi bakteriami w wyniku konkurowania z nimi o kolonizowaną powierzchnię. Bakterie kwasu mlekowego jako organizmy probiotyczne stymulują także działanie układu immunologicznego oraz zmniejszają ryzyko wystąpienia reakcji alergicznych. Badania dowodzą, że mikroorganizmy klasyfikowane jako probiotyki wspomagają zwalczanie infekcji rotawirusowych, biegunek poantybiotykowych, zespołu jelita drażliwego, zapalenia jelita, atopii czy chronicznego zapalenia zatok.
Lekarze, doceniając prozdrowotną rolę bakterii mlekowych, zalecają, by zadbać o dostarczanie ich organizmowi szczególnie w okresie zwiększonej podatności na infekcje bakteryjne i wirusowe. Każdy, komu zależy na wzmocnieniu odporności, powinien włączyć do diety produkty zawierające te cenne mikroorganizmie. Lista propozycji jest długa. Znajdują się na niej przede wszystkim liczne kiszonki, np. kapusta czy ogórki, które dodatkową są bogate w witaminę C i inne wartościowe substancje odżywcze. Bakterie kwasu mlekowego znajdziemy także w jogurtach i innych produktach fermentacji mlekowej. Dobrym rozwiązaniem jest również sięgnięcie po probiotyki dostępne w aptekach, np. Dicoflor http://www.dicoflor.pl/pl/przy-antybiotykoterapii/zywe-kultury-bakterii-dla-dziecka/. Ich stosowanie należy jednak skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.
Najważniejsze cechy probiotyków
Specjaliści badający zachowania i funkcjonowanie probiotyków, stworzyli listę cech, które wskazują na łatwą przyswajalność, pochodzenie i prozdrowotność tych mikroorganizmów. Właściwości zostały podzielone ze względu na bezpieczeństwo stosowania, cechy funkcjonalne oraz cechy technologiczne. W pierwszej grupie znajują się mikroorganizmy pochodzące od człowieka (jeżeli preparat został przeznaczony do stosowania dla ludzi), izolowane z przewodu pokarmowego zdrowych jednostek, dokładna identyfikacja diagnostyczna, brak informacji na temat relacji z chorobami infekcyjnymi serca albo układu pokarmowego, historia bezpiecznego stosowania, niezdolność do rozszczepiania soli kwasów żółciowych, brak genów oporności na antybiotyki. Z kolei wśród cech funkcjonalnych probiotyków wyróżnia się aktywność antagonistyczną w stosunku do patogenów jelitowych, przeżywalność w przewodzie pokarmowym, odporność na kwasowość soku żołądkowego i sole żółcioporność na bakteriocyny, kwasy i inne substancje wytwarzane przez mikroflorę jelitową oraz immunomodulacja. W grupie cech technologicznych znajdują się natomiast: łatwość produkcji dużej ilości biomasy, stabilność genetyczna, wysoka przeżywalność przechowalnicza w gotowym produkcie czy brak pogorszenia cech organoleptycznych tych produktów.
Bakterie kwasu mlekowe to jedne z najbardziej znanych probiotyków, dlatego warto zadbać o to, by nie brakowało ich w naszej diecie szczególnie w okresie jesienno-zimowym, kiedy nasz organizm jest narażony na częste infekcje. Produkty probiotyczne wspomagają bowiem układ odpornościowy, zapobiegając zarażeniom i poprawiając nasze zdrowie.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
Źródła:
