Alergia pokarmowa (food alergy) jest typem niepożądanej odpowiedzi pokarmowej organizmu, która dotyczy od 2 do 4 proc. dorosłych. Za jej objawy kliniczne odpowiadają patogenetyczne mechanizmy immunologiczne. Dorosłych zwłaszcza uczulają ryby, owoce morza i orzechy, oraz także seler, pomidory, przyprawy, zboża, soja i owoce.
Alergeny pokarmowe; objawy nadwrażliwości pokarmowej
Do posiłków zwłaszcza uczulających osoby dorosłe decydują się ryby, owoce morza, orzechy, seler, pomidor i przyprawy. Należałoby pamiętać, że może również dotrzeć do odpowiedzi krzyżowej między pokarmami. Z zasady dolegliwości po spożyciu świeżych warzyw i artykułów, jakie wtórują zespołowi nadwrażliwości jamy ustnej (świąd, grudki i obrzęk w jamie ustnej), powoduje odpowiedź krzyżowa z pyłkami roślin, na które pacjent jest uczulony. Pośród charakterystycznych zespołów odpowiedzi krzyżowych składa się zespół brzozowo-jabłkowo-orzechowy, zespół selerowo-marchwiowo-byliczo-przyprawowy, zespół typu banan-lateks ). Na obraz kliniczny nadwrażliwości pokarmowej u dorosłych zajmują się dolegliwości ze większości przewodu pokarmowego (mdłości, mdłości, laksacja, uciski brzucha o profilu kurczowym), skóry (pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, atopowe zapalenie skóry), układu oddechowego (alergiczny nieżyt nosa, astma), układu krążenia (wstrząs anafilaktyczny), narządu wzroku (uczuleniowe zapalenie spojówek) . Choroby łagodnieją po wpisaniu kuracji eliminacyjnej (wykluczającej uczulający pokarm) i wracają po powtórnym włączeniu go do jadłospisu. Alergia pokarmowa może prowadzić do poziomów zapalnych przewodu pokarmowego (zapalenia żołądka, jelita, choroby refluksowej). Najgroźniejszą odpowiedzią na alergen podany doustnie jest wstrząs anafilaktyczny, zatem ciężka odpowiedź ogólnoustrojowa, jaka w skrajnych przypadkach może iść do śmierci pacjenta, spowodowanej ostrą niewydolnością krążeniowo-oddechową. Reakcje anafilaktyczne zwłaszcza powodowane są przez orzeszki ziemne, sezam, seler, jajka kurze, ryby, krewetki.
Alergia pokarmowa u dorosłych – formy leczenia
Filarem postępowania u pacjentach z alergią pokarmową jest dieta eliminacyjna polegająca na zapobieganiu uczulającego pokarmu, która winna mieć zapotrzebowanie chorego na tematy odżywcze. W dobrych przypadkach funkcjonowanie dietetyczne uczy się farmakoterapią (włącza się m.in. kromony i ketotifen). Chorym będącym ze powodu na zmiany skórne i zespół jamy ustnej wykorzystuje się doustne środki przeciwhistaminowe. Należałoby zaczerpnąć np. po Hitaxa Fast, który ma substancję czynną desloratadynę. To sposób przeciwhistaminowy II generacji, który tylko w minimalnym stopniu dochodzi do ośrodkowego układu nerwowego i nie wywiera działania uspokajającego ani nie powoduje senności. Hitaxa Fast zmniejsza nieprzyjemne dolegliwości uczuleniowe – hamuje odczyny skórne (pokrzywkę) i zmniejsza przepuszczalność naczyń błon śluzowych (błony śluzowej nosa). Uśmierza świąd i zmiany pokrzywkowe, ogranicza kichanie, wyciek z nosa, obrzęk i świąd błon śluzowych, łzawienie i zaczerwienienie oczu. Krótkotrwałe stosowanie glikokortykosteroidów (w postaci pigułek lub zastrzyków) rozważa się u pacjentów z nasilonymi sygnałami zapalenia przewodu pokarmowego. Osoby zagrożone postępem wstrząsu anafilaktycznego należy wyposażyć w ampułkostrzykawkę z adrenaliną i przeszkolić w elemencie jej stosowania.
